ଜନମ – ୨୫/୨/୧୯୧୩, ଦେହାନ୍ତ -୧୯/୧୦/୧୯୯୬, ବାପା – ଚନ୍ଦ୍ରସେଖର ପାଟଜୋସି, ମାଁ – ବୃନ୍ଦାବତି ଦେବି
ପଢାପଢି ପ୍ରତି ତାକର ଛୁଆବେଲୁ ଆଗ୍ରହ ଥିଲା । ଆଠ ସେଣି ତକ ଖଡିଆଲ ସ୍କୁଲ ନ ପଢିଥିଲେ ତେହରୁ ୧୯୩୨ ରେ ରାଏପୁର ନୁ ମେଟ୍ରିକ ପରିଖ୍ୟା ପାସ କରି ଖଡିଆଲ ଭର୍ଣ୍ଣାକୁଲାର ସ୍କୁଲ ରେ ସିକ୍ଷକ ହିସାବେ ଜୋଗ ଦେଇଥିଲେ । ଫେର ୧୯୩୪-୧୯୩୮ ମସିହା ରେ କାସିରେ କବିରାଜ ଧର୍ମଦାସ ଚରକାର୍ଜ୍ୟ ନ ଆର୍ୟୁବେଦ ପଢଲେ ଆର ସିଖଲେ । ସେ ଅଖିଲ ଭାରତିୟ ଆର୍ୟୁବେଦ ର ବିଦ୍ୟାପିଠ ବାରାଣାସି କେନ୍ଦ୍ର ରେ ୧୯୩୮ ରେ ପରିଖ୍ୟା ଦେଇ ସର୍ବଭାରତିୟ ସ୍ତର ରେ ପହେଲା ଠାନ ଆବରି କରି ସୁନା ପଦକ ପାଇଥିଲେ । ସେ କାସି ନ ଥିଲା ବେଲକେ ୪ଖଁଡ ସଂସ୍କୃତ ଆର୍ୟୁବେଦ ଗ୍ରନ୍ଥ ର ହିନ୍ଦି ଟିକା ଲେଖିଥିଲେ ।
ସ୍ରି ଜୋସି ୧୯୩୦ ରୁ ସ୍ୱାଧିନତା ସଂଗ୍ରାମ ନ ଝାସ ଦେଇକରି ଦେସ ସେବା ଲାଗି ମନ କରିଥିଲେ । ୧୯୩୮ରେ ପଢାପଢି ସାରିକରି ସକ୍ରିୟ ହିସାବେ କଂଗ୍ରେସ ଥି ଜୋଗ ଦେଇଥିଲେ ଆର ୧୯୫୦ ତକ ପ୍ରଦେସ କଂଗ୍ରେସ କମିଟି ଥି ଥିଲେ । ୧୯୫୦ ରେ ସେ ଖଡିଆଲ ର ପହେଲା ସରପଁଚ ହିସାବେ ଦାଇତ୍ୱ ନେଇଥିଲେ । ତାକର ସମିଆ ରେ ବହୁତ ସମାଜ ସଂସ୍କାର କାମ ଆର ନୁଆଁ ପରିଜୋଜନା ମାନକର ନିହି ପକେଇଥିଲେ ।
ସେ ସମିଆ ର ଖଡିଆଲ ର ମାହୋଲ ଜେନ୍ତା ଥିଲା ଜେ ସେ ଛ ପଢଲା ବେଲୁ ନାଟ ଥି ବାହାରିଥିଲେ ଆର ପଛେକା ସେ ଗୁଟେ ପୁଖତ ଅଭିନେତା, ନିର୍ଦେସକ ଆର ନାଟ ଲେଖକ ବନିଥିଲେ । କୋସଲି ଭାସା ଥି ‘କପଟ ବିବାହ’ ବଲି ଗୁଟେ ନାଟ ବି ଲେଖିଥିଲେ । ସ୍ରି ଜୋସି କେତେଟା କବିତା ଆଦି ଲେଖିଥିଲେ ବି ସେ ମୁଖିଆ କରି ପ୍ରାବଂଧିକ ।
ସ୍ୱତଂତ୍ର କୋସଲି ଭାସା ର ସାମ୍ବିଧାନିକ ମାନ୍ୟତା, ସାହିତ୍ୟ ଆର ଭାସା ର ପ୍ରଚଲନ ଲାଗି ୧୯୮୦ ମସିହା ନ ନିଜର ଉଦ୍ୟମ ନ କୋସଲି କୁରିଆ ଥାପନା କରି କୋସଲି ଭାସା ସାହିତ୍ୟ ପରିସଦ ଗଠନ କରିଥିଲେ ।
ଦିନେ କିଏ ଝନେ ତାହାକୁ ପଚରେଇଥିଲେ, “ଆପଣକଂ ଅଂଚଳର କେତେ ଲୋକ କହନ୍ତି, ଆମ କୋଶଲୀ ଭାଷାରେ ଆନ୍ତରିକ କଥା, ହୃଦୟର ଗଭୀର କଥା କହି ହୁଏନି” । ସେ ତାର ଉତର ରେ ବଏଲେ, “କାହାକେ ଇନେ ଠେଂଗା ଗୁଟେ ପଛବାଟୁ ମାରଲେ ବୁଆ ବଲି ବାହାରବା, ବାପା ବଲି ନେଇଁ ବାହାରେ, ସେତକି ବେଲେ ଜନା ପଡିଜିବା ଜେ ଇ କେନ ଭାସି ର ଲୋକ ଆଏ” । ଗୁଟେକେ ଛୋଟ ଦେଖାବାର ଲାଗି କେତନି କଥା ବାହାରସି ।
କୋସଲି ସାହିତ୍ୟ ରତ୍ନ, କୋସଲ ସ୍ରି ଜୋସିଂକର ବହୁମୁଖି ପ୍ରତିଭା ଲାଗି ଭିନେ ଭିନେ ଅନୁସ୍ଟାନ ମାନେ ତାହାକୁ ସମ୍ମାନିତ କରିଛେ ସେ ସମ୍ମାନ ମାନେ ହେଲା:
- ଖଡିଆଲ ସାହିତ୍ୟ ସମିତି ଓ ଖରିଆର ରୋଡ ସଂସ୍କୃତି ଓ କ୍ରୀଡା ଅନୁଷ୍ଠାନ ୧୯୭୯
- ପଂଚପାଖୁଡା ଅନୁଷ୍ଠାନ, ଭବାନିପାଟଣା ୧୯୮୦
- ମହାବୀର ସାଂସ୍କୃତିକ ଅନୁଷ୍ଠାନ ୧୯୮୪
- ହୀରାଖଣ୍ଡ ବସନ୍ତ ମିଲନ ସମାରୋହ ୧୯୮୫
- ଓଡିଶା ଲେଖକ ସାମ୍ମୁଖ୍ୟ ୧୯୮୬
- ଯଦୁମଣି ସାହିତ୍ୟ ସଂସଦ, ଉଦୟପୁର ୧୯୮୭
- ସମ୍ବଲପୁରୀ ଲେଖକ ସଂଘ ୧୯୮୮
- ଓଡିଶା ସାହିତ୍ୟ ଏକାଡେମୀ ୧୯୮୯
- ଖଡିଆଳ ସାହିତ୍ୟ ସମିତି ନୁ କୋଶଲୀ ସାହିତ୍ୟ ରତ୍ନ ଉପାଧି ୧୯୯୨
- ଅଶୋକ ଚନ୍ଦନ ସ୍ମୁତି ସମିତି ପାଟଣାଗଡ ୧୯୯୨
- ନିଖିଲ ଉକ୍ରଲ କୋଶଳୀ ସମ୍ମେଲନ ୧୯୯୫
- ଖଡିଆଲ ସାଂସ୍କୃତିକ ଅନୁଷ୍ଠାନ ଆର କୋଶଲୀ ଭାଷା ସାହିତ୍ୟ ପରିଷଦ ୧୯୯୫
- ସମଲପୁର ଚେତନା ପରିଷଦ ନୁ କୋଶଲ ଶ୍ରୀ ଉପାଧି ୧୯୯୫
- ନରସିଂନାଥ ଟ୍ରସ୍ଟି ୧୯୯୫
- ୧୯୯୦ ଥି ପ୍ରକାସିତ କୋସଲି ଭାସା ର ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ପରିଚୟ ବହି ଭାସା ବିସେସତ୍ୱ ର ନିଛକ ପ୍ରତିଛବି । ତାକର ଆର ଲେଖା ମାନେ:
- କୋସଲ ଭାସା – ଗିରିଝର, ଭବାନିପାଟଣା ନଭେମ୍ବର ୮୧, ଅଗ୍ନିଶିଖା, ସମଲପୁର , ୮୧
- ଖଡିଆଲ ଅଂଚଲ ର ଲୋକଭାଷା, ସପ୍ତର୍ଷି ଜୁନ ୮୧
- ଉପଭାଷା ନୁହେଁ – ଦୈନିକ କୋଶଲ, ସମଲପୁର (୧୭/୧୦/୮୧)
- ଅବହେଲିତ ଭାଷା – ଦୈନିକ କୋଶଲ, ସମଲପୁର (୧୫/୧୨/୮୪)
- କୋଶଲୀ ଭାଷା – ଡିବିଡିବି, ଭବାନିପାଟଣା, ୨୧/୬/୮୨
- ସ୍ୱତଂତ୍ର କୋଶଲୀ ଭାଷା – ଦୈନିକ ହୀରାଖଣ୍ଡ (୧୫,୧୭,୧୯,୨୦/୮୩), ସପର୍ଷି, ନଭେମ୍ବର ୮୩, ସେପ୍ଟେମ୍ବର, ୮୪, ଧୁଆଁ ଆର ଧୁକା, ସପ୍ତର୍ଷି ଜୁଲାଇ ୮୬, (ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ପରିଚୟ) ମାର୍ଚ ୮୮, ଲିପି ବିଚାର , ମାର୍ଚ, ଏପ୍ରିଲ, ୯୦
- କୋଶଲୀ ଭାଷାରେ ଘର ସଂପର୍କୀୟ ଶବ୍ଦାବଳୀ – ଗିରିଝର, ଭବାନିପାଟଣା ନଭେମ୍ବର ୮୪
- ପଶ୍ଚିମ ଓଡିଶାର ଭାଷା କୋଶଲୀ – ହୀରାଖଣ୍ଡ, ବସନ୍ତ ମିଲନ ସ୍ମରଣିକା ଜାନୁଆରୀ ୮୫
