ମାଏଝି ସସକ୍ତିକରଣ

ସସକ୍ତିକରଣ ହଉଛେ ସେ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଜେନଥି ଝନେ ବିନା ତାକତବାଲା ନିଜର ଜିବନକେ ଆୟତରେ କରବାର ଲାଗି ତାକତ ପାଇଥିସି, ତାର ମାନେ ବସ୍ତୁ, ଧନ, ବୌଧିକ ସଂପଦା ଆର ବିଚାର ଧାରା । ସସକ୍ତିକରଣକେ ଜାଗରୁପତା, ବିବେକବାନ ହେବାରଟା, ଖ୍ୟମତା ବିକସିତ କରି ନେତୃତ୍ୱରେ ଭାଗନେବାର, ପ୍ରଭାବି ବିଚାର ବନାବାର ଆର ପରିବର୍ତନକାରି ପଦଖେପ ନେବାରରେ ସାହେଜ କରସି । ଏନ୍ତା କରବାର ଲାଗି ସେ ପ୍ରକାର ଖ୍ୟମତା ଦରକାର ଜେନଥିକି ଜାନିପାରବେ ଝନେ କାଣା ଚାହୁଛେ ଜେ । ଆର ଅମର ଚିନ୍ତା କେତେ ଦୁର ଅଲଗା ଲୋକକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରୁଛେ । ମାଏଝିମାନକର ସଂଦର୍ଭରେ ସସକ୍ତିକରଣ ବଏଲେ ଭିନେ ଭିନେ ସ୍ତରରେ ତାକର ଜିବନ, କୁଟୁମ, ଗୁସ୍ଟି, ହାଟ ଆର ରାଏଜ । ମହତ୍ୱଭରା କଥା ଇଟା ସାମିଲଜେ ମାଏଝିମାନକର ମନୋବୈଗ୍ୟାନିକ ସ୍ତରରେ ନିଜକେ ବଢାବାର । ମାନବଧିକାର ନଜରିଆରେ ବନିଥିବାର ବିକାସରେ ମାଏଝିମାନକର ଥିତି ଇହାଦେ ଗଂଭିର ହେଇଜେଇଛେ ।
ମିଲିତ ଜାତିସଂଘ ଦ୍ୱାରା ୧୯୯୪ରେ କଇରୋ କନଫରେନ୍ସ ମାଏଝି ସସକ୍ତିକରଣ ଉପରେ ଧ୍ୟାନ ଦେବାର ଲାଗି ଆଗ୍ରହ କରିଥିଲା । ମୁଖିଆ କରି ତିନଟା କଥାକେ ଧ୍ୟନ ଦେବାରକେ କହିଥିଲା,ଜେନଟାକି ସମାଜରେ ମାଏଝିମାନକର ଭାଗ ନେବାରଟା ବଢାବା; ରାଜନୈତିକ ତାକତ, ସିଖ୍ୟା ଆର ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ । ଜଦିମାନବ ବିକାସକେ ନେଇଁ ବଢା ଜାଏ ବଏଲେ ସେଟା ବିପଦରେ ଅଛେ । ସମାନତା, ତିସ୍ଟି ରହେବାର ସସକ୍ତିକରଣ ଉପରେ ଧ୍ୟାନ ଦେଲେ ମାଏଝି ସସକ୍ତିକରଣ ଜାତିୟ ଆୟ ଉପରେ ନିର୍ଭର ନି କରେ ହେଲେ ଗୁଟେ ରାଜନୈତିକ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଆଏ ।
ଅମର୍ତ୍ୟ ସେନ ତାକର ମାନବ ଖ୍ୟମତା ରେ ଲେଖସନ-ଆରିସ୍ଟୋଟଲକର ଠାନୁ ଗୁଟେ ନୁଆଁ ବିଚାର ନିଆ ହେଲା ଆର ଗୁଟେ ପରିବେସ ବନାହେଲା ମୁନୁସର ବିକାସ ନାପବାର ଲାଗି ।
ଲୋକର ପସନକେ ବଢାବାରକେ ପଡବା ଆର ସେମାନକୁ ଆର୍ଥିକ ସୁଜୋଗ ଦେବାରକେ ହେବା ଇ ସବୁ ଖ୍ୟମତା ଉପଲବ୍ଧି କରାବାର ଲାଗି । ଇ ଖ୍ୟମତାର ପଛାଡେ ଥିବାର ଅର୍ନ୍ତଗ୍ୟାନର କାମ ନିହାତି ମୁନୁସ ଜିବନ କେନ୍ଦ୍ରିକ । ସେମାନେ ଜେନ ଖ୍ୟମତାମାନେ ଉପଲବ୍ଧ କରସନ ସେଟା ନିହାତି ଜରୁରି । ସେ ସବୁ ହେଲା-
୧- ମୁନୁସର ଜିବନ ସମିଆଁନୁ ଆଘୋ ମରବାର ଲାଗି ନୁହେ ।
୨-ଦୈହିକ ସ୍ୱସ୍ଥ୍ୟ-ଭଲ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଅଧିକାର କାରବାରଟା ଜେନନ କି ପ୍ରଜନନ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ, ଠିକ ପୋସଣ, ଦରକାର ମୁତାବିକ ରହେବାର ଠାନ ।
୩-ଦୈହିକ ଐକ୍ୟ-ମନମାନି ଠାନୁ ଠାନକେ ଜେଇପାରୁଥିବାର କଥା । ଜୌନାଚାର, ଘରୋଇ ହିଂସା ନୁ ସୁରଖିତ ରହି ପାରୁଥିବେ ।
୪-ଇନ୍ଦ୍ରିୟ କଲ୍ପନା- ଇନ୍ଦ୍ରିୟ ମାନକର ବେଭାର ସ୍ୱାଧିନ ହିସାବେ କରି ପାରୁଥିବେ
୫-ମନୋଭାବନା- ବଂଧନ ବାଂଧି ପାରୁଥିବା, ପ୍ରେମ କରବାର, ଦୁଖ କରବାର ଆର ରାଗ ରୋସ ଜାହିର କରବାର ଅଧିକାର ।
୬-ବ୍ୟବହାରିକ କାରଣ- ଭଲକେ ଅପନେଇ ପାରୁଥିବା,ଝନେ ନିଜର ଜିବନର ଛଏଁରାକେ ସମାଲୋଚନାରେ ସାମିଲ ହେଇପାରୁଥିବା ।
୭-ଦୁସରା ଲୋକର ସାଂଗେ ମିଲନ ମିସନ କରବାର ସାଂଗ ସଏରତା ହେବାର ସୁଜୋଗ, ଗୁସ୍ଟି ବାଂଧବାର ସ୍ୱାଧିନତା, ଖୁଲା ହିସାବେ ନିଜର କଥା କହେବାର ଅଧିକାର ।
ମାଏଝିମାନେ ରାଜନେତିକ, ନାଗରିକ, ଆର୍ଥିକ,ସାମାଜିକ କାମ କରବାର ଖ୍ୟମତା ରଖସନ । ଜଦି ତାହାକୁ ପୋସକ ଖାନା, ସିଖ୍ୟା ଆର ସାହାଜ୍ୟ ଦେଇପାରଲେ । ମାଏଝିମାନକୁ ଆସ୍ରିତ ହିସାବେ ବେଭାର କରାହେସି । ନେହେଲେ ସେମାନେ ବି ମୁନୁସପିଲା ବାଗିର ଇଚ୍ଛାର କାର୍ଜ୍ୟକାରି, ଲାଲସାକେ ଆଏତେ ରଖିପାରସନ, ଆର ଫଏସଲା କରିପାରସନ । ହେଲେ ମୁନୁସପିଲା ସବୁ ସାମାଜିକ ସଂସ୍ଥାମାନକର ଅଧିକାର ଉପଭୋଗ କରସନ ଆର ମାଏଝି ଟୁକେଲ ସବୁନୁ ବାଦ ପଡସନ । ବରଂ ସେମାନକୁ ଚିରାଚରିତ ହିସାବେ ଛୁଆ ଜନମକରବାର, ତାକର ପାଲନ ପୁସନ କରବାର, ଜୌନ ଗ୍ରହିତା ଆର କୁଟୁମର ଭଲମନ୍ଦ ବୁଝା ବିଚରା କରବାର ଲୋକ ।
ହେଲେ ମାନବଧିକାର କମିସନ ରିପୋଟ ଅନସାରେ ଦୁନିଆଁରେ କେନସି ବି ଦେସ ମାଏଝିମାନକୁ ତାକର ନିଏ ହିସାବେ ସିଖ୍ୟା ଅନ୍ୟ ଅଧିକାର ଉପଲବ୍ଧ ନି କରାବାର ।
ମାଏଝିମାନକୁ ସାମାଜିକ ସହଜୋଗ ଦରକାର ତାକର ଅଭାବ,ଡର ସାଂଗେ ଲଢେଇ କରବାରକେ ଆର ତାକର ଆତ୍ମ ସମ୍ମାନ ଆର ମର୍ଜ୍ୟାଦା ବଢାବାର ଜରୁରି ଆଏ । ସସକ୍ତିକରଣ ବଏଲେ ଆର୍ଥିକ ସ୍ୱାଧିନତା, ଜମିନ ଆର ସଂପତି ଆଏତରେ ରଖବାର ଆର ଘରୋଇ କାମ ବୋଝରେ କମି ।
ଦୁନିଆଁରେ ଜେନ ୧୩୦ କୋଟି ନିହାତି ଗରିବ ଲୋକ ରହେସନ ସେମାନକର ଭିତରୁ ସତକଡା ୭୦ ଭାଗ ମାଏଝି ଆନ । ସେମାନକର ଲାଗି ଗରିବି ବଏଲେ ଖାଲି ଅଭାବ ଆର ଦାରିଦ୍ର‌୍ୟତା ନୁହେଁ ତାର ଅର୍ଥ ଅଧିକାର ନୁ ବଂଚିତ, ସୁଜୋଗନୁ ଛଡିଆ କରବାର ଆର ତାକର ଆବାଜକେ ଦବେଇ ଦେବାର । ତଲକେ ଟିକେ ଦେଖୁନ-
୧-ମାଏଝିମାନେ ଦୁନିଆଁର କାମ କରବାର ସମିଆଁ ଭିତରୁ ଦୁଇର ତିନ ଭାଗ କରସନ । ଜିବନ ତିସ୍ଟିବାର ବାଗିର କାମ ଜେନ୍ତା-ରଂଧାବଢା, ଛୁଆକର ଜତନ, ଘରର ଅନ୍ୟମାନକର ଦେଖରେଖ, ଘରର ଅନୁରଖ୍ୟଣ, ଆଦି କାମ ମାଏଝିମାନେ ହିଁ କରସନ । ହେଲେ ଇ କାମ ମାନକୁ ଅତି ହିନ ମର୍ଜ୍ୟାଦା ଦିଆହେସି ଆର ତାର ଲାଗି କେନସି ପାରିସ୍ରମିକ ନି ମିଲେ । ଇ କାମ ମାନକୁ ସମାଜର କାଁ ଭାଁ କେନସି ଆର୍ଥିକ ବିସ୍ଲେସଣ ରେ ଗନା ହଉଥିବା ।
୨-ମାଏଝିମାନେ ଦୁନିଆଁର କମାନିନୁ ମାତ୍ର ୧୦ ସତକଡା କମାସନ ।
୩-ଦୁନିଆଁର ୮୭୬୦ ଲାଖ ଜୁଆନକର ଭିତରୁ ଦୁଇର ତିନ ଭାଗ ମାଏଝି ଆନ ଜେନମାନେ କି ପଢି କି ଲେଖି ନି ଜାନ ନ । ଆର ୭୭୦ ଲାଖ ଛୁଆ ଜେନମାନେ ପ୍ରାଥମିକ ସ୍କୁଲ ନି ଜନ ସେମାନକର ଭିତ୍ରୁ ସତକଡା ୬୦ ଭାଗ ଟୁକେଲ ଆନ । ସିଖ୍ୟା ମୁନୁସ ବିକାସର ବଡ ସଂଚାଲକ ଆଏ ।
ସାମାଜିକ ସିଦ୍ଧାନ୍ତ ମାନ୍ୟତା ଦେସି ବ୍ୟକ୍ତି, ଢାଁଚା ଆର ମାନବିକ ସଂପର୍କକେ । ଇ ତିନହି ଉପାଦାନ ଚାବିକାଠି ଆନ ଗରିବି ଦୁରିକରଣ ଲାଗି । ଆମର ବୁଝାମଣା ଅନସାରେ ସସକ୍ତିକରଣ ସେତେବେଲେ ନି ତିସ୍ଟି ପାରବା ଜେତେବେଲେ-
ଗରିବ ମାଏଝି ପରିବର୍ତନ ର ସୁତ୍ରଧର ହେବେ । ନିଜେ ନିଜର ଜିବନକେ ବିସ୍ଲେସଣ କରି ପାରବେ ନିଜର ଫଏସଲା ନିଜେ ନେଇ ପାରବେ ଆର ସେ ଅନସାରେ ପଦଖେପ ନେବେ । ଇ ସବୁ ଲାଗି ଗ୍ୟାନ, ଆତ୍ମ ବିସ୍ୱାସ, ଆର ଅଭିଗ୍ୟଁତା ଜରୁରି ଆଏ ।